مطالعه کانی شناسی و ژنز کانسار سرب و روی یورت بابا

کانسار سرب و روی یورت بابا در شمال غرب شهر مجن از توابع شاهرود، در محدوده بین طول های جغرافیایی ”42’35 °54 طول و ”54’39 °54 و عرض های جغرافیایی ”30’31 °36 و ”10’32 °36 و در ارتفاع 3500 متری از سطح دریا قرار گرفته است. منطقه بخشی از زون تکتونیکی البرز شرقی است که در نقشه زمین شناسی 250000/1 گرگان و 100000/1 چهارگوش علی آباد واقع شده است. از دیدگاه چینه شناسی منطقه شامل سازند های شیلی و ماسه سنگی شمشک به سن تریاس بالایی تا لیاس، آهک ضخیم لایه لار به سن ژوراسیک، آهک کرتاسه و توف های سبز سازند کرج با سن ائوسن و کنگلومرای فجن با سن پالئوسن می باشد که با روند کلی شمال غرب- جنوب شرق (n65w) و شیب رو به سمت جنوب غرب مشخص می شوند. ماده معدنی بصورت اپی ژنتیک و چینه کران و به شکل پرکننده فضای خالی، عدسی ها و رگه هایی با ابعاد متفاوت در داخل سازند آهکی لار قرار گرفته است و پراکندگی آن کاملاً از فضاهای خالی موجود در سنگ دربرگیرنده پیروی می کند. کانسار به شکل چینه کران به بخشی از آهک لار محدود می شود که در مجاورت سازند شمشک قرار گرفته است. کانی سازی ماده معدنی ساده و شامل اسمیت زونیت (کربنات روی)، همی مورفیت یا کالامین (سیلیکات روی)، گالن و سروزیت است. کلسیت و آراگونیت باطله های کانسار را تشکیل می دهند. نتایج آنالیز ژئوشیمیائی نمونه ها و وجود برخی از عناصر خاص نشان دهنده محیط همزاد و رسوبی برای این کانسار است. نتایج مطالعه میانبارهای سیال نشاندهنده اختلاط دو سیال با شرایط فیزیکوشیمیایی متفاوت است و سرد شدن سیال با دمای بالا و درجه شوری متوسط توسط یک سیال با درجه شوری و دمای پائین را به عنوان مهم ترین مکانیزم برای نهشت ماده معدنی ثابت می کند. بررسی های ایزوتوپی انجام شده برای ایزوتوپ های اکسیژن 18، کربن 13 و گوگرد 36 بیان گر ترکیب سنگ آهک دریائی و آهک زیستی برای کلسیت و منشائی دریایی برای گوگرد احیایی می باشد. مجموع مطالعات زمین شناسی، بافتی، کانی شناسی، ژئوشیمیائی، میانبارهای سیال و ایزوتوپی حاکی از آن است که تشکیل و تمرکز این کانسار رسوبی- دیاژنتیک بوده ولی بخشی از تمرکز کانسار بصورت اپی ژنتیک و در حفرات و شکستگی ها بعدی صورت گرفته است و نهایتاً از نظر ژنتیکی کانسار یورت بابا را می توان در زیرگروه دره میسی سی پی غنی از روی تقسیم بندی نمود که در یک حوضه فورلند تشکیل شده است.